Axit Photphoric (H3PO4) Là Gì? Ứng Dụng Tẩy Rỉ & Báo Giá

Axit Photphoric (H₃PO₄) Là Gì? Từ Phụ Gia Thực Phẩm E338 Đến Chất Tẩy Rỉ Sét Công Nghiệp

Tổng Quan Về Axit Photphoric: Bản Chất Hóa Học

Trước khi đi vào ứng dụng, chúng ta cần hiểu rõ “nó là cái gì”. Dưới góc độ của một kỹ sư hóa học, Axit Photphoric không quá phức tạp, nhưng nó có những tính chất rất đặc biệt.

Định Nghĩa & Cấu Tạo

Axit Photphoric (tên tiếng Anh: Phosphoric Acid) là một axit vô cơ phổ biến thứ hai trên thế giới (chỉ đứng sau Axit Sunfuric) về sản lượng sản xuất.

• Công thức hóa học: H₃PO₄.
• Tên gọi khác: Axit octophotphoric, Axit lân (tên gọi cũ trong nông nghiệp).
• Cấu tạo phân tử: Gồm một nguyên tử Photpho (P) ở trung tâm liên kết với 4 nguyên tử Oxi, trong đó có 3 nhóm -OH linh động. Chính 3 nhóm -OH này làm cho nó trở thành một axit 3 nấc (triprotic acid).

Tính Chất Vật Lý Đặc Trưng

Nếu bạn nhìn thấy một can Axit Photphoric 85% (nồng độ thương mại chuẩn), bạn sẽ thấy:

• Trạng thái: Là chất lỏng sánh, hơi nhớt giống như siro đường.
• Màu sắc:
  • Hàng thực phẩm (Food Grade): Trong suốt, không màu.
  • Hàng công nghiệp (Tech Grade): Thường có màu hơi vàng nhạt hoặc xanh nhạt (do lẫn tạp chất sắt hoặc asen).
• Tính tan: Tan vô hạn trong nước và Ethanol. Quá trình hòa tan tỏa nhiệt (nhưng không mãnh liệt như H₂SO₄).
• Độ bay hơi: Rất thấp. Điều này có nghĩa là nó không bốc khói nghi ngút như Axit Clohidric (HCl), giúp môi trường làm việc dễ chịu hơn.

Tính Chất Hóa Học (Dành Cho Học Sinh & Kỹ Thuật Viên)

H₃PO₄ là một axit trung bình. Nó không mạnh “hủy diệt” như Axit Sunfuric hay Axit Nitric, nhưng đủ mạnh để ăn mòn kim loại và đá vôi.

💡 Ứng dụng từ tính chất: Nhờ tính axit trung bình và không oxy hóa mạnh, H₃PO₄ là lựa chọn tuyệt vời để điều chỉnh pH trong thủy canh hoặc xử lý nước mà không gây sốc cho hệ vi sinh vật như các axit mạnh khác.

Phân Loại Axit Photphoric Trên Thị Trường (Cực Kỳ Quan Trọng)

Đây là phần mà 90% người mua hàng lần đầu bị nhầm lẫn. Tại Hóa Chất Doanh Tín, chúng tôi luôn phải hỏi khách hàng: “Anh mua để làm gì?” trước khi báo giá. Bởi vì hai loại này khác nhau một trời một vực về độ tinh khiết và giá thành.

Ứng Dụng Thực Tế: Giải Pháp Cho Đời Sống & Công Nghiệp

Axit Photphoric là một “người hùng thầm lặng”. Nó hiện diện trong hầu hết các lĩnh vực mà bạn không ngờ tới.

Trong Công Nghiệp Cơ Khí & Tẩy Rửa: “Vua” Tẩy Rỉ Sét

Đây là ứng dụng mạnh mẽ nhất của dòng Tech Grade. Nếu bạn có một chiếc cổng sắt, dây xích hay chi tiết máy bị rỉ sét đỏ lòm (Fe₂O₃), đừng vội vứt đi.

Cơ chế hoạt động: Khác với Axit Clohidric (HCl) tẩy rỉ bằng cách ăn mòn cả sắt lẫn rỉ (gây hao hụt kim loại), H₃PO₄ phản ứng chọn lọc hơn. Nó chuyển hóa lớp rỉ sắt xốp, dễ bong tróc thành một lớp muối Sắt Photphat (FePO₄) cứng, màu đen hoặc xám.

Lợi ích kép: Làm sạch rỉ sét và tạo ra lớp màng photphat bảo vệ (gọi là quá trình Phosphating), giúp ngăn chặn rỉ sét quay lại và tạo bề mặt nhám để sơn bám dính cực tốt. Đây là bước bắt buộc trước khi sơn tĩnh điện ô tô, xe máy.

Trong Nông Nghiệp: Nguồn Lân (P) Dồi Dào

Cây cồng cần N-P-K để phát triển. Chữ “P” chính là Photpho. H₃PO₄ là nguyên liệu đầu vào để sản xuất các loại phân bón cao cấp như: Superphosphate (Supe lân), DAP (Diamoni Photphat), MAP.

Trong các trang trại công nghệ cao (Israel), người ta dùng H₃PO₄ lỏng bơm vào hệ thống tưới nhỏ giọt. Nó vừa cung cấp Lân cho cây, vừa giúp làm sạch đường ống (chống tắc nghẽn do cặn Canxi) và hạ pH của đất kiềm.

Trong Thực Phẩm & Đồ Uống (F&B): Mã Số E338

Bạn hãy cầm lon Coca hoặc Pepsi lên và đọc thành phần. Bạn sẽ thấy dòng chữ “Chất điều chỉnh độ axit (338)” hoặc “Axit Photphoric”.

• Tạo vị chua: H₃PO₄ tạo ra vị chua gắt, sắc bén (tangy taste) đặc trưng cho các loại nước giải khát có gas, giúp cân bằng với lượng đường khổng lồ trong đó. Axit Citric (từ chanh) cũng chua nhưng vị dịu hơn và không “đã” bằng.
• Bảo quản: Nó ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc và vi khuẩn trong mứt, thạch, phô mai.

4. Hướng Dẫn Sử Dụng Axit Photphoric Tẩy Rỉ Tại Nhà (DIY)

Bạn muốn tự tay làm mới lại bộ dụng cụ sửa chữa hay chiếc xe đạp cũ? Dưới đây là quy trình chuẩn từ chuyên gia của Doanh Tín:

1. Chuẩn bị: Axit Photphoric 85% (Tech Grade), găng tay cao su, kính bảo hộ, chổi sơn, bàn chải sắt, bồn nhựa.
2. Làm sạch thô: Dùng bàn chải sắt cạo bỏ lớp rỉ sét bong tróc bên ngoài, lau sạch dầu mỡ.
3. Pha loãng: Axit 85% quá đặc. Hãy pha loãng với nước theo tỷ lệ 1 phần Axit : 3-5 phần Nước. (Lưu ý: Đổ axit từ từ vào nước, không làm ngược lại).
4. Ngâm hoặc Quét: Ngâm vật nhỏ trực tiếp vào dung dịch trong 15-30 phút. Với vật lớn, dùng chổi quét dung dịch lên bề mặt rỉ.
5. Rửa sạch & Sơn phủ: Rửa lại bằng nước sạch. Bạn sẽ thấy bề mặt kim loại chuyển sang màu xám đen (lớp bảo vệ Sắt Photphat). Sau khi khô, có thể sơn trực tiếp lên lớp này.

Cảnh Báo An Toàn & Bảo Quản

Mặc dù H₃PO₄ an toàn hơn Axit Sunfuric, nhưng nó vẫn là một chất ăn mòn. Tiếp xúc da gây bỏng rát, kích ứng. Tiếp xúc mắt cực kỳ nguy hiểm, có thể gây tổn thương giác mạc vĩnh viễn.

Bảo quản: Lưu trữ ở nơi khô ráo, thoáng mát. Dùng bồn chứa bằng Thép không gỉ (Inox 316L) hoặc Nhựa (HDPE, Composite). Tránh xa các chất kiềm mạnh và kim loại hoạt động mạnh.

Mua Axit Photphoric Ở Đâu Uy Tín? Báo Giá 2025

Thị trường hóa chất hiện nay rất hỗn loạn với nhiều loại hàng trôi nổi. Tại Hóa Chất Doanh Tín, chúng tôi cam kết cung cấp sản phẩm chuẩn mực với 3 dòng chủ lực:

• Axit Photphoric 85% Đức Giang (Việt Nam): Mã DGC. Loại Tech Grade & Food Grade. Giá tốt nhất, hàng nội địa chất lượng cao, luôn có sẵn số lượng lớn.
• Axit Photphoric 85% Hàn Quốc (OCI/S-Oil): Loại Food Grade cao cấp. Độ tinh khiết cực cao, trong vắt, không mùi. Chuyên dùng cho các nhà máy thực phẩm khắt khe.
• Axit Photphoric 85% Trung Quốc (Aditya Birla/Khác): Loại Tech Grade giá rẻ. Tối ưu chi phí cho nhu cầu tẩy rửa, xử lý nước thải.

Từ khóa tìm kiếm liên quan: Giá axit photphoric 85, mua H3PO4 ở đâu, cách tẩy rỉ sét bằng hóa chất, phụ gia thực phẩm E338.