3 Cách Sử Dụng Axit Oxalic Hiệu Quả và An Toàn Nhất 2025

Axit oxalic (công thức hóa học ) là một hóa chất công nghiệp quan trọng với nhiều ứng dụng thực tiễn. Nổi bật với khả năng tẩy rửa, khử rỉ sét và làm sáng gỗ, loại axit hữu cơ này là một công cụ đắc lực trong nhiều ngành. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết 3 cách sử dụng axit oxalic hiệu quả, an toàn nhất, cùng các lưu ý quan trọng về bảo quản và các tính chất đặc trưng của nó.

Axit Oxalic Là Gì?

Axit oxalic (C2H2O4) là một axit hữu cơ mạnh, tồn tại ở dạng tinh thể màu trắng. Nó nổi bật với đặc tính khử mạnh, là hóa chất then chốt trong các ứng dụng tẩy rỉ sét, làm sáng gỗ và nhiều quy trình công nghiệp khác.

Axit oxalic, hay còn gọi là axit etanedioic, là một axit hữu cơ tương đối mạnh, tồn tại ở dạng tinh thể màu trắng. Nó dễ dàng hòa tan trong nước tạo thành dung dịch không màu.

Về cấu tạo, đây là một axit cacboxylic (axit dicarboxylic) đơn giản nhất, với công thức HOOC-COOH. Nhờ đặc tính của một chất khử mạnh, nó đặc biệt hiệu quả trong các ứng dụng tẩy rửa công nghiệp, xử lý rỉ sét và nhiều quy trình khác.

3 Cách Sử Dụng Axit Oxalic Hiệu Quả

Ba cách sử dụng axit oxalic hiệu quả nhất bao gồm: 1) Tẩy rửa và khử rỉ sét trên bề mặt kim loại. 2) Phục chế, làm mới và làm sáng các bề mặt gỗ cũ, bị xỉn màu. 3) Dùng làm chất cầm màu (mordant) trong ngành công nghiệp nhuộm vải, giúp màu bám chắc hơn.

Axit oxalic có tính ứng dụng cao, từ gia đình đến công nghiệp nặng. Dưới đây là 3 phương pháp sử dụng phổ biến nhất.

Phương Pháp 1: Tẩy Rửa và Khử Rỉ Sét

Pha dung dịch theo tỷ lệ 100g axit oxalic với 1 lít nước ấm (40-50°C). Ngâm vật kim loại bị rỉ sét trong 10-20 phút, sau đó rửa sạch bằng nước (có thể trung hòa bằng baking soda) và lau thật khô. Luôn sử dụng găng tay và kính bảo hộ.

Đây là ứng dụng nổi tiếng nhất của axit oxalic. Nó phản ứng hóa học hiệu quả với các oxit kim loại, đặc biệt là rỉ sét (các hợp chất của sắt). Nó cũng được dùng để loại bỏ các vết ố vàng trên đá hoa cương hoặc cáu cặn có chứa canxi.

• Hướng dẫn: Pha dung dịch theo tỷ lệ 100g axit oxalic với 1 lít nước ấm (khoảng 40-50°C). Khuấy đều cho tan hết.
• Thực hiện: Ngâm vật dụng kim loại bị rỉ sét (cờ lê, kìm, phụ tùng) vào dung dịch trong 10-20 phút. Đối với bề mặt lớn, dùng cọ quét dung dịch lên.
• Hoàn tất: Rửa sạch lại bằng nước (có thể thêm baking soda để trung hòa axit) và lau thật khô.
• Lưu ý: Luôn sử dụng găng tay và kính bảo hộ để tránh tiếp xúc trực tiếp.

Phương Pháp 2: Phục Chế và Làm Sáng Gỗ

Pha dung dịch loãng hơn, tỷ lệ khoảng 50g axit oxalic với 1 lít nước. Dùng chổi hoặc khăn quét đều dung dịch lên bề mặt gỗ thô. Để trong 15-20 phút, sau đó rửa sạch lại bằng nước và để gỗ khô hoàn toàn tự nhiên.

Axit oxalic là “cứu tinh” cho các bề mặt gỗ cũ, bị xỉn màu do thời tiết hoặc nấm mốc. Nó hoạt động như một chất tẩy trắng nhẹ, loại bỏ lớp xỉn màu mà không làm hỏng cấu trúc gỗ.

• Hướng dẫn: Pha dung dịch loãng hơn, khoảng 50g axit oxalic với 1 lít nước.
• Thực hiện: Dùng chổi hoặc khăn sạch quét đều dung dịch lên bề mặt gỗ.
• Hoàn tất: Để trong 15-20 phút, sau đó rửa sạch lại bằng nước và để gỗ khô hoàn toàn tự nhiên. Đánh bóng nếu cần.
• Lưu ý: Chỉ áp dụng hiệu quả trên gỗ thô, chưa qua sơn PU hoặc vecni.

Phương Pháp 3: Ứng Dụng trong Nhuộm Vải

Trong ngành dệt may, axit oxalic được dùng làm chất cầm màu (mordant). Ngâm vải trong dung dịch rất loãng (khoảng 10g/1 lít nước) trong 10-15 phút trước khi nhuộm sẽ giúp thuốc nhuộm bám chắc và bền màu hơn.

Trong ngành dệt may, axit oxalic được dùng làm chất cầm màu (mordant). Nó giúp thuốc nhuộm bám chắc hơn vào sợi vải, tăng độ bền màu.

• Hướng dẫn: Pha dung dịch rất loãng, khoảng 10g axit oxalic với 1 lít nước.
• Thực hiện: Ngâm vải trong dung dịch này khoảng 10-15 phút trước khi bắt đầu quy trình nhuộm.
• Hoàn tất: Tiến hành nhuộm theo quy trình thông thường. Nó cũng được dùng trong một số công đoạn như một chất khử màu.
• Lưu ý: Luôn thử nghiệm trên một mẩu vải nhỏ trước để kiểm tra độ bền màu.

Tính Chất Nổi Bật của Axit Oxalic

Về mặt vật lý, axit oxalic là tinh thể trắng, tan tốt trong nước. Về mặt hóa học, đây là một axit dicarboxylic, thể hiện tính axit tương đối mạnh, có tính khử mạnh, và phản ứng với kim loại, oxit bazơ, bazơ để tạo thành muối oxalat.

Hiểu rõ tính chất giúp sử dụng axit oxalic an toàn và hiệu quả hơn.

• Tính chất vật lý:
  • Tồn tại ở dạng tinh thể trắng hoặc trắng ngà, thường ở dạng ngậm 2 phân tử nước ().
  • Tan tốt trong nước, tạo dung dịch không màu, có vị chua.
  • Nhiệt độ nóng chảy: 101-102°C (dạng ngậm nước).
• Tính chất hóa học:
  • Là một axit dicarboxylic, thể hiện đầy đủ tính chất của axit carboxylic.
  • Có tính khử mạnh, dễ bị oxi hóa bởi Kali pemanganat ().
  • Phản ứng với các oxit bazơ, bazơ và kim loại (như sắt (Fe), kẽm (Zn)) để tạo thành muối oxalat.

Điều Chế Axit Oxalic

Axit oxalic được điều chế trong công nghiệp bằng cách cho khí CO hấp thụ bởi natri hydroxit (NaOH) ở áp suất cao, sau đó axit hóa. Trong phòng thí nghiệm, nó được tạo ra bằng cách oxi hóa đường (sucrose) bằng axit nitric (HNO3).

Axit oxalic có thể được điều chế bằng nhiều phương pháp trong phòng thí nghiệm và công nghiệp.

• Trong phòng thí nghiệm: Oxi hóa các loại đường (như sucrose, glucose) bằng axit nitric () đậm đặc, với sự có mặt của xúc tác vanadi(V) oxit ().
• Trong công nghiệp: Phương pháp phổ biến là hấp thụ khí monoxit cacbon () bằng natri hydroxit () ở áp suất và nhiệt độ cao. Phản ứng này tạo ra natri oxalat, sau đó được axit hóa (thường bằng axit sunfuric ) để chuyển thành axit oxalic.

An Toàn Khi Sử Dụng và Bảo Quản Axit Oxalic

An toàn là ưu tiên hàng đầu: Luôn mang đồ bảo hộ cá nhân (găng tay, kính) và làm việc ở nơi thông thoáng. Nuốt phải liều lượng 4-5g có thể gây ngộ độc cấp. Bảo quản hóa chất ở nơi khô ráo, thoáng mát, đóng gói kín và để xa tầm tay trẻ em, xa thực phẩm.

Axit oxalic là một hóa chất hữu ích nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ nếu không sử dụng đúng cách. Việc hiểu rõ tác hại của hóa chất là vô cùng quan trọng.

Sử Dụng An Toàn

Bắt buộc phải mang găng tay cao su chống hóa chất và kính bảo hộ, vì axit oxalic có thể gây bỏng da. Làm việc ở khu vực thông thoáng, tránh hít phải hơi/bụi axit. Nuốt phải liều thấp (4-5g) có thể gây ngộ độc cấp, suy thận và tử vong.

• Bảo hộ cá nhân (PPE): Luôn mang găng tay cao su chống hóa chất, kính bảo hộ và khẩu trang. Axit oxalic có thể gây bỏng da và kích ứng hệ hô hấp.
• Thông gió: Làm việc ở khu vực thông thoáng, tránh hít phải hơi hoặc bụi axit.
• Nguy cơ ngộ độc: Liều gây độc (LD50) tương đối thấp. Nuốt phải 4-5g có thể gây ngộ độc cấp, suy thận và nguy cơ tử vong.
• Nguy cơ sỏi thận: Nguy cơ lớn nhất khi tiếp xúc lâu dài hoặc nuốt phải là axit oxalic sẽ kết hợp với canxi trong máu, tạo thành canxi oxalat không tan, gây sỏi thận.

Bảo Quản Hóa Chất

Quy tắc bảo quản: Lưu trữ axit oxalic ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Phải đóng gói kín trong bao bì chuyên dụng, dán nhãn GHS rõ ràng, và để xa tầm tay trẻ em, xa thực phẩm cũng như các chất oxi hóa mạnh khác.

Việc bảo quản hóa chất đúng cách giúp đảm bảo an toàn và giữ nguyên chất lượng sản phẩm.

• Lưu trữ ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và các nguồn nhiệt.
• Để xa tầm tay trẻ em, thực phẩm và các hóa chất có tính oxi hóa mạnh.
• Đóng gói kín trong bao bì nhựa hoặc composite, đảm bảo ghi nhãn hóa chất theo tiêu chuẩn GHS rõ ràng.

So Sánh Nhanh Các Ứng Dụng Của Axit Oxalic

Ứng dụng	Ưu điểm	Nhược điểm
Tẩy rửa, khử rỉ sét	Hiệu quả cao, nhanh chóng	Cần đồ bảo hộ, có thể ăn mòn kim loại nếu ngâm quá lâu
Phục chế gỗ	Làm mới bề mặt gỗ hiệu quả	Không dùng được cho gỗ đã sơn, có thể làm gỗ hơi ngả vàng
Nhuộm vải	Tăng độ bền màu, cầm màu tốt	Cần kiểm tra kỹ tỷ lệ pha chế để tránh ảnh hưởng đến vải

Nơi Mua Hóa Chất Công Nghiệp Uy Tín Tại Hà Nội, TP. HCM

Để đảm bảo chất lượng và an toàn, việc tìm mua hóa chất tại các đơn vị uy tín là rất quan trọng. Hóa Chất Doanh Tín tự hào là một trong những nhà cung cấp hóa chất công nghiệp và dung môi hàng đầu tại Hà Nội và TP. HCM, cam kết sản phẩm chất lượng với giá cả cạnh tranh.

Mặc dù axit oxalic có thể không luôn sẵn có, quý khách có thể tham khảo nhiều loại axit công nghiệp mạnh khác như Axit Clohidric () hoặc Axit Photphoric () tại Cửa Hàng Hóa Chất của chúng tôi.

Để được tư vấn và báo giá nhanh nhất, vui lòng liên hệ hotline của Đoàn Tín hoặc ghé thăm cửa hàng hóa chất gần đây để được hỗ trợ trực tiếp.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

1. Axit oxalic có độc không?

Có. Ở liều cao (4-5g) có thể gây ngộ độc cấp. Nguy cơ chính khi dùng lâu dài hoặc nuốt phải là gây sỏi thận do tạo canxi oxalat. Cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định an toàn hóa chất khi sử dụng.

2. Có thể dùng axit oxalic trong nuôi ong không?

Có, axit oxalic dạng bay hơi hoặc dung dịch loãng được dùng trong ngành nuôi ong để diệt bét Varroa. Tuy nhiên, đây là kỹ thuật đòi hỏi chuyên môn và phải tuân thủ liều lượng cực kỳ chính xác để không làm hại ong.

3. Mua hóa chất công nghiệp uy tín ở đâu?

Hóa Chất Doanh Tín là nhà cung cấp hóa chất công nghiệp uy tín hàng đầu tại Hà Nội và TP. HCM. Liên hệ ngay hotline để được tư vấn các loại axit công nghiệp, xút, dung môi và các hóa chất xử lý nước.