3+ Chất Làm Khô Khí NH₃ Hiệu Quả & An Toàn Nhất [Cập Nhật 2025]

Trong phòng thí nghiệm và sản xuất, việc làm khô các chất khí là một bước không thể thiếu để thu được sản phẩm tinh khiết. Đối với khí Amoniac (NH₃), một hợp chất có vai trò quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp, việc loại bỏ hơi nước lẫn vào lại càng đặc biệt hơn. Do NH₃ là một bazơ yếu, không phải chất hút ẩm nào cũng có thể sử dụng.

Bài viết này của Hóa chất Đoàn Tín sẽ hướng dẫn chi tiết 3 chất làm khô khí NH₃ tốt nhất, an toàn và dễ tìm, đồng thời chỉ ra những hóa chất cần tuyệt đối tránh.

Tại Sao Phải Chọn Đúng Chất Làm Khô Amoniac?

Bản chất hóa học của Amoniac là một bazơ. Điều này có nghĩa là nó sẽ dễ dàng phản ứng với các chất làm khô có tính axit. Nếu chọn sai, không những không làm khô được khí mà còn làm thất thoát toàn bộ lượng NH₃ do chúng phản ứng với nhau tạo thành muối. Vì vậy, nguyên tắc vàng là: “Dùng một bazơ để làm khô một bazơ”.

Ba hóa chất được ưu tiên hàng đầu là CaO khan, NaOH rắn và KOH rắn.

1. Làm Khô Khí NH₃ Bằng Vôi Sống (CaO Khan)

Vôi sống (CaO) là lựa chọn hàng đầu nhờ hiệu quả cao, giá thành rẻ và không phản ứng với amoniac.

• Chuẩn bị: Bình làm khô chứa CaO khan dạng cục hoặc viên, đảm bảo lớp vôi có độ dày ít nhất 5-10 cm.
• Cơ chế hoạt động: Khi cho dòng khí NH₃ lẫn hơi nước đi qua, CaO sẽ phản ứng mạnh với nước. Đây là một phản ứng tỏa nhiệt điển hình:
• Kết quả: Hơi nước bị giữ lại dưới dạng vôi tôi (Ca(OH)₂), thu được khí NH₃ khô tinh khiết ở đầu ra. Hiệu suất làm khô có thể đạt đến 98-99%.

2. Làm Khô Khí NH₃ Bằng Xút Vảy (NaOH Rắn)

Natri hiđroxit (NaOH), hay xút vảy, là một chất hút ẩm mạnh và phổ biến trong phòng thí nghiệm.

• Chuẩn bị: Tháp hoặc bình làm khô chứa NaOH rắn dạng viên hoặc vảy.
• Cơ chế hoạt động: NaOH có tính hút ẩm rất mạnh (hygroscopic). Nó không phản ứng hóa học với nước mà hấp thụ các phân tử H₂O trên bề mặt và dần tan ra, tạo thành dung dịch NaOH bão hòa.
• Kết quả: Hiệu quả làm khô đạt khoảng 95%. Cần lưu ý thay lớp NaOH mới khi thấy các viên xút bắt đầu chảy lỏng, dấu hiệu cho thấy nó đã bão hòa nước.

3. Làm Khô Khí NH₃ Bằng KOH Rắn

Tương tự NaOH, Kali hiđroxit (KOH) cũng là một bazơ mạnh và có khả năng hút ẩm tuyệt vời.

• Chuẩn bị: Bình chứa các viên KOH rắn.
• Cơ chế hoạt động: KOH hút ẩm theo cơ chế vật lý tương tự NaOH. Ưu điểm của nó là hút ẩm nhanh hơn NaOH, đặc biệt trong điều kiện không khí có độ ẩm cao.
• Kết quả: Hiệu suất làm khô có thể đạt 96%. Do giá thành cao hơn NaOH, KOH thường được ưu tiên trong các ứng dụng đòi hỏi tốc độ làm khô nhanh.

So Sánh Nhanh 3 Chất Làm Khô NH₃

Kết luận: CaO là lựa chọn tối ưu nhất về cả hiệu quả và chi phí để làm khô khí amoniac.

Cảnh Báo: 3 Hóa Chất Tuyệt Đối KHÔNG DÙNG Để Làm Khô NH₃

Việc sử dụng sai hóa chất sẽ dẫn đến thất thoát sản phẩm. Cần tránh xa các chất sau:

1. Axit Sunfuric (H₂SO₄) đặc: Đây là một axit mạnh, sẽ ngay lập tức xảy ra phản ứng trung hòa với bazơ NH₃ tạo thành muối amoni sunfat.
2. Điphotpho pentaoxit (P₂O₅): Mặc dù là chất hút ẩm rất mạnh, nhưng P₂O₅ là một oxit axit. Nó sẽ tác dụng với nước tạo ra axit photphoric (H₃PO₄), sau đó axit này sẽ phản ứng với NH₃.
3. Canxi Clorua (CaCl₂) khan: Tuy không phải axit nhưng CaCl₂ lại tạo hợp chất phức (amoniacat) với amoniac, làm NH₃ bị giữ lại trong bình.

Việc bảo quản hóa chất và hiểu rõ tính chất của chúng là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả công việc, tuân thủ theo Luật Hóa chất 2025.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

1. Chất nào tốt nhất để làm khô khí NH₃? CaO khan (vôi sống) là tốt nhất vì nó hút ẩm mạnh mẽ, rẻ tiền và không phản ứng hóa học với amoniac.

2. Tại sao không thể dùng H₂SO₄ đặc để làm khô amoniac? Vì H₂SO₄ đặc là một axit mạnh, nó sẽ phản ứng với amoniac (một bazơ) tạo thành muối, làm mất sản phẩm.

3. Có thể dùng silica gel để làm khô khí NH₃ không? Có thể nhưng không khuyến khích. Silica gel có tính axit nhẹ trên bề mặt và có thể phản ứng một phần với NH₃. Hiệu quả làm khô của nó cũng kém hơn đáng kể so với CaO, NaOH, và KOH.