Xylene Là Gì? Công Thức, Tính Chất, Ứng Dụng & Hướng Dẫn An Toàn

Xylene, còn gọi là dimethylbenzene, là một trong những dung môi thơm quan trọng nhất trong công nghiệp và phòng thí nghiệm. Với công thức chung C₆H₄(CH₃)₂, Xylene tồn tại dưới ba đồng phân o-m- và p- khác nhau về tính chất vật lý. Nhờ khả năng hòa tan cao, dễ bay hơi và mùi thơm nhẹ, Xylene được ứng dụng đa dạng từ sản xuất sơn, nhựa đến tẩy mô bệnh học. Trong bài viết này, mình sẽ giải đáp “Xylene là gì?”, phân tích tính chất, liệt kê ứng dụng, và hướng dẫn bạn sử dụng – bảo quản Xylene một cách an toàn.

giới thiệu xylene là gì?

Xylene là gì? Công thức và đồng phân

Xylene thuộc nhóm hydrocacbon thơm, với ba đồng phân:

  1. o-Xylene (ortho-): hai nhóm methyl gắn ở vị trí cạnh nhau.
  2. m-Xylene (meta-): hai nhóm methyl cách một vị trí.
  3. p-Xylene (para-): hai nhóm methyl đối diện nhau.

Công thức chung:

C₆H₄(CH₃)₂

Mỗi đồng phân có điểm sôi và tính tan hơi khác nhau, nhưng đều:

  • Trạng thái lỏng, không màu
  • Mùi thơm nhẹ đặc trưng
  • Tan trong các dung môi hữu cơ như ethanol, ether

Tính chất vật lý và hóa học của Xylene

Thuộc tính Giá trị
Công thức C₆H₄(CH₃)₂
Trạng thái Lỏng, không màu
Mùi Thơm nhẹ, giống benzen
Điểm sôi 138–144 °C (đồng phân khác nhau)
Điểm nóng chảy –47 °C đến 13 °C
Tính tan Không tan trong nước; tan trong ethanol, ether
Độ bay hơi Cao
Khả năng cháy Dễ cháy, ngưỡng phát tia lửa thấp
pH (dung dịch pha loãng) Trung tính (~7)

EAV: “Xylene có điểm sôi khoảng 138–144 °C tùy đồng phân.” ERE: “Xylene được dùng làm dung môi trong sản xuất sơn.” Triple: “Xylene làm sạch mô bệnh học hiệu quả.”

ứng dụng xylene trong công nghiệp
ứng dụng xylene trong công nghiệp

Ứng dụng của Xylene trong công nghiệp và y tế

  1. Dung môi công nghiệp
    • Hòa tan sơn alkyd, nhựa epoxy, cao su tổng hợp
    • Thành phần trong mực in và keo dán công nghiệp
  2. Phòng thí nghiệm mô học
    • Tẩy mỡ mô: hòa tan paraffin, làm trong tiêu bản mô bệnh học
    • Chuẩn bị mẫu mô cho kính hiển vi
  3. Sản xuất hóa chất
    • Nguyên liệu cho tổng hợp Terephthalic Acid (TPA)
    • Sản xuất polyester, chất dẻo
  4. Ứng dụng khác
an toàn sử dụng xylene
an toàn sử dụng xylene

Xylene có độc không? Tác động tới sức khỏe

Xylene là chất dễ bay hơi và có độc tính nếu tiếp xúc không đúng cách:

  • Qua hô hấp:
    • Kích ứng mũi, họng, gây nhức đầu, buồn nôn, chóng mặt
  • Qua da:
    • Khô da, kích ứng, phát ban nếu tiếp xúc lâu
  • Tiếp xúc lâu dài:
    • Ảnh hưởng hệ thần kinh trung ương, gan, thận; có thể tăng nguy cơ ung thư
  • Qua mắt:
    • Gây cay, rát, chảy nước mắt

EAV: “Xylene gây kích ứng da nếu tiếp xúc thường xuyên.” ERE: “Xylene ảnh hưởng hệ thần kinh khi hít lâu.” Triple: “Xylene làm nhức đầu người sử dụng.”


Hướng dẫn sử dụng và bảo quản Xylene an toàn

  • Trang bị bảo hộ: găng tay chống hóa chất, kính bảo hộ, khẩu trang than hoạt tính
  • Môi trường làm việc: nơi thông thoáng, có hệ thống hút khí hoặc tủ hút
  • Lưu trữ: can inox hoặc HDPE, nơi khô ráo, tránh nhiệt và lửa
  • Xử lý sự cố:
    • Rò rỉ/đổ tràn: dùng cát khô hút và xử lý theo quy định
    • Tiếp xúc da/mắt: rửa ngay với nhiều nước

So sánh Xylene với các dung môi khác

Dung môi Tính chất chính Ưu điểm Nhược điểm
Xylene Hydrocacbon thơm, dễ cháy Hòa tan mạnh, bay hơi nhanh Độc tính cao, dễ cháy
Toluene Hydrocacbon thơm, nhẹ hơn Xylene Sát khuẩn nhẹ, mùi dịu hơn Giá cao hơn
Benzen Nguy cơ ung thư, tan tốt Hòa tan cực mạnh Độc tính nhất, cấm dần

Mình khuyến nghị dùng Xylene khi cần dung môi vừa mạnh vừa bay hơi nhanh; chuyển sang Toluene nếu ưu tiên mùi dịu và độc tính thấp hơn.


Mua Xylene công nghiệp & phòng thí nghiệm ở đâu uy tín?

Click vào đây để mua sản phẩm: Xylene

  • Tiêu chí chọn:
    • COA, MSDS rõ ràng
    • Độ tinh khiết ≥ 99%
    • Bao bì chống ăn mòn, van khóa kín
  • Quy cách: chai 500 ml, can 5 l, phuy 200 l
  • Hóa Chất Doanh Tín cung cấp Xylene chính hãng, giá cạnh tranh, giao hàng toàn quốc. 📞 Hotline: 0965 200 571 | 🌐 hoachatdoanhtin.com

Kết luận

Xylene là dung môi hydrocacbon thơm đa năng, nếu sử dụng đúng cách và tuân thủ an toàn, sẽ giúp bạn hiệu quả trong công nghiệp, y tế và nghiên cứu. Mình mong bài viết đã giải đáp rõ “Xylene là gì?” cùng các ứng dụng, cách bảo quản và lưu ý sức khỏe. Hãy chia sẻ hoặc bình luận bên dưới, và khám phá thêm nhiều kiến thức hóa chất hấp dẫn trên hoachatdoanhtin.com!