Kiến thức chuyên môn

Methanol là gì? Tính chất, Ứng dụng và Những Lưu Ý Khi Sử Dụng

Đăng vào bởi Nguyễn Thị Mỹ Linh

Methanol, hay còn gọi là cồn gỗ hoặc methyl alcohol, là một trong những hợp chất hữu cơ được sử dụng rộng rãi nhất trong công nghiệp hiện nay. Với khả năng làm dung môi, nhiên liệu và nguyên liệu trung gian trong tổng hợp hóa học, methanol đóng vai trò quan trọng trong hàng loạt lĩnh vực sản xuất. Trong bài viết này, mình sẽ giúp bạn hiểu rõ về methanol từ cấu trúc phân tử đến ứng dụng thực tiễn, đồng thời giải đáp các câu hỏi thường gặp về loại hóa chất này.

Methanol là gì?

Methanol là hợp chất rượu đơn giản nhất trong hóa học, có công thức phân tử là CH₃OH. Cấu trúc gồm một nhóm methyl (-CH₃) gắn với một nhóm hydroxyl (-OH), tạo thành một chất lỏng không màu, dễ bay hơi, có mùi thơm nhẹ và tan hoàn toàn trong nước.

Quy trình sản xuất

Tên gọi phổ biến khác:

  • Methyl Alcohol

  • Cồn gỗ (wood alcohol)

  • CH₃OH (viết tắt công thức hóa học)

Methanol được phân biệt rõ ràng với ethanol (rượu uống) ở tính độc hại và ứng dụng công nghiệp. Việc nhầm lẫn có thể dẫn đến ngộ độc nghiêm trọng.

Tính chất vật lý và hóa học của Methanol

Tính chất vật lý:

Thuộc tính Giá trị
Màu sắc Không màu
Mùi Nhẹ, dễ chịu, hơi ngọt
Tỷ trọng ~0.791 g/cm³ (ở 25°C)
Nhiệt độ sôi 64.7°C
Nhiệt độ chớp cháy 11°C
Độ tan Tan hoàn toàn trong nước

Tính chất hóa học:

  • Dễ cháy: Methanol tạo ra ngọn lửa màu xanh nhạt, không khói.

  • Oxy hóa: Có thể bị oxy hóa thành formaldehyde và axit formic.

  • Phản ứng este hóa: Kết hợp với acid để tạo ra các este – nguyên liệu cho công nghiệp hóa chất.

📌 Methanol là nguyên liệu đầu vào trong rất nhiều phản ứng tổng hợp hữu cơ trong công nghiệp sản xuất hóa chất.

Methanol được sản xuất như thế nào?

Nguyên liệu:

  • Khí tự nhiên (methane)

  • Hơi nước (H₂O) và hydro (H₂)

Quy trình sản xuất:

Quy trình sản xuất methanot
Quy trình sản xuất Methanol

  1. Tạo khí tổng hợp: Phản ứng methane với hơi nước để tạo hỗn hợp CO + H₂

  2. Tổng hợp methanol: Dưới áp suất và nhiệt độ cao với xúc tác Cu/ZnO

  3. Chưng cất: Loại bỏ tạp chất và thu được methanol tinh khiết

Hiện nay, quy trình này được sử dụng trên toàn cầu trong sản xuất methanol công nghiệp.

Methanol được ứng dụng trong ngành nào?

Methanol được ứng dụng trong ngành nào?
Methanol được ứng dụng trong ngành nào?

🔹 Dung môi:

  • Dùng để hòa tan nhựa, sơn, mực in, keo dán công nghiệp

  • Làm chất trung gian để tẩy rửa thiết bị và bề mặt

🔹 Nguyên liệu sản xuất hóa chất:

  • Sản xuất formaldehyde (chất bảo quản, nhựa tổng hợp)

  • Tạo dimethyl ether (DME), acid acetic…

🔹 Nhiên liệu sạch:

  • Thành phần trong nhiên liệu sinh học

  • Ứng dụng trong động cơ đốt trong và pin nhiên liệu

🔹 Lĩnh vực khác:

  • Dùng trong xử lý nước thải công nghiệp

  • Ứng dụng trong ngành công nghiệp năng lượng và hóa dầu

👉 Methanol là nguyên liệu đa năng, vừa làm dung môi vừa là nhiên liệu và hóa chất trung gian.

Methanol có độc không? Những cảnh báo cần biết

Có. Methanol là một trong những hóa chất độc hại nếu sử dụng sai cách.

Các con đường phơi nhiễm:

  • Hít phải hơi methanol: Gây chóng mặt, đau đầu, buồn nôn

  • Nuốt phải methanol: Ngộ độc nặng, có thể dẫn đến mù lòa hoặc tử vong

  • Tiếp xúc qua da: Gây kích ứng, hấp thụ lâu dài có thể ảnh hưởng hệ thần kinh

Triệu chứng ngộ độc methanol:

  • Mờ mắt, buồn nôn, đau bụng, co giật

  • Có thể xuất hiện sau 12–24 giờ phơi nhiễm

❌ Không sử dụng methanol trong thực phẩm, mỹ phẩm, hoặc sinh hoạt gia đình. Đây là hóa chất dành riêng cho công nghiệp và phòng thí nghiệm.

Methanol và môi trường

Tác động tích cực:

  • Khi đốt cháy tạo CO₂ ít hơn so với xăng, dầu

  • Là nguồn nhiên liệu thay thế, hỗ trợ giảm phát thải nhà kính

Tác động tiêu cực:

  • Nếu rò rỉ, methanol có thể gây ô nhiễm nguồn nước, đất

  • Ảnh hưởng hệ sinh thái thủy sinh nếu xử lý không đúng quy trình

So sánh Methanol với các dung môi hữu cơ khác

Dung môi Điểm sôi (°C) Ứng dụng chính
Methanol 64.7 Dung môi, sản xuất hóa chất, nhiên liệu
Ethanol 78.4 Dược phẩm, thực phẩm, khử trùng
IPA 82.6 Vệ sinh điện tử, mỹ phẩm, sát khuẩn
Acetone 56.1 Tẩy rửa, sơn móng, dung môi kỹ thuật

Mua Methanol ở đâu uy tín?

✅ Tiêu chí lựa chọn nhà cung cấp:

  • Có COA – MSDS – hóa đơn đầy đủ

  • Hàng chính hãng, xuất xứ rõ ràng

  • Giao hàng toàn quốc – hỗ trợ kỹ thuật

🔗 Bạn đang cần mua Methanol 99.9% công nghiệp với COA – MSDS?
👉 Xem chi tiết sản phẩm Methanol tại đây

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Methanol có độc hại không?

Có. Methanol là hóa chất công nghiệp rất độc nếu hít, uống hoặc tiếp xúc lâu dài.

2. Methanol có dùng trong mỹ phẩm không?

Không. Methanol bị cấm sử dụng trong mỹ phẩm và thực phẩm do tính độc.

3. Methanol có cháy được không?

Có. Methanol là chất dễ cháy, tạo ngọn lửa không khói màu xanh nhạt.

4. Methanol được sản xuất như thế nào?

Từ khí methane và hơi nước, thông qua phản ứng tổng hợp có xúc tác.

5. Methanol có thay thế xăng được không?

Có thể, nhưng cần chuyển đổi hệ thống động cơ. Methanol là nhiên liệu sạch tiềm năng trong tương lai.

Kết luận

Methanol không chỉ là một dung môi công nghiệp quan trọng mà còn là nguồn nguyên liệu tiềm năng cho nhiều ngành công nghiệp hiện đại. Tuy nhiên, do tính độc hại, việc sử dụng cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn.

👉 Để mua Methanol 99.9% chính hãng, có COA – MSDS đầy đủ, hãy liên hệ ngay với Hóa Chất Doanh Tín qua:

Nguyễn Thị Mỹ Linh là nhà sáng lập và Giám đốc Công ty Cổ phần Hóa Chất Doanh Tín, với hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành hóa chất. Bà có nền tảng vững chắc về hóa học và quản trị kinh doanh, từng giữ nhiều vị trí quan trọng trước khi thành lập công ty vào năm 2024. Dưới sự dẫn dắt của bà, Hóa Chất Doanh Tín nhanh chóng khẳng định vị thế trong ngành, cung cấp các giải pháp hóa chất tiên tiến, an toàn và thân thiện với môi trường. Triết lý kinh doanh của bà Linh: "Chất lượng và uy tín là nền tảng của sự phát triển bền vững."

Nguyễn Thị Mỹ Linh